Οι πρόσφατες πυρκαγιές της Β.Α. Αττικής ήρθαν να αναδείξουν -πέραν την γύμνιας του συστήματος δασοπροστασίας της χώρας- ένα επιπλέον φλέγον ζήτημα που αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως απειλή για τον δασικό μας πλούτο: τις εντονότατες οικιστικές πιέσεις, ιδιαίτερα στην περιοχή της Αττικής.
Σύμφωνα με έρευνα του WWF Ελλάς και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, τμήμα της οποίας περιλαμβάνεται στην αποτίμηση των καταστροφικών πυρκαγιών, η Αττική έχει απωλέσει, κατά την περίοδο 1987 - 2007, συνολικά 184.187 στρέμματα δάσους κωνοφόρων (πευκοδασών), με τη μετατροπή τους σε άλλου είδους καλύψεις.
Αυτές οι αλλαγές στην κάλυψη, αφορούν σε μεγάλο βαθμό την επέκταση του οικιστικού ιστού, ο οποίος είτε αναπτύσσεται απευθείας εις βάρος των υψηλών δασών, είτε τα επηρεάζει δευτερευόντως με την οικοδόμηση περιοχών χαμηλής βλάστησης (καμένες περιοχές, θαμνοτόπια κοκ). Μάλιστα, ο αριθμός στρεμμάτων που παρουσιάζεται, ενδεχομένως να υποεκτιμά την πραγματική κατάσταση αστικοποίησης, καθώς η μέθοδος δορυφορικής απεικόνισης που αξιοποιήθηκε δεν καταγράφει με ακρίβεια τα κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές με έντονη βλάστηση.
Η ίδια αυτή οικιστική πίεση αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως απειλή που αντιμετωπίζουν και οι πρόσφατα καμένες περιοχές: την αλλαγή της χρήσης τους προς όφελος της άναρχης επέκτασης των οικισμών και της αυθαίρετης δόμησης. Ειδικότερα στη Β.Α. Αττική, όλοι οι οικισμοί που επλήγησαν αναπτύσσονταν συνεχώς τα τελευταία χρόνια μέσα σε δάση και λοιπές φυσικές περιοχές.
Ως προς την αποτίμηση των οικολογικών επιπτώσεων, δυσάρεστα είναι τα νέα για το 1/3 των καμένων εκτάσεων που αντιστοιχεί στις αναγεννημένες και αναδασωμένες εκτάσεις του Πεντελικού Όρους που είχαν ξανακαεί στις πυρκαγιές του 1995 και του 1998. Στις περιοχές αυτές, η φυσική αναγέννηση καθίσταται από προβληματική έως αδύνατη και οπωσδήποτε θα απαιτηθούν εκ νέου αναδασώσεις, αφού περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία του οικοσυστήματος.
Στις καμένες εκτάσεις που καλύπτονταν από ώριμα δάση Χαλεπίου πεύκης, η φυσική αναγέννηση δεν αναμένεται να αντιμετωπίσει ιδιαίτερα προβλήματα. Βασική προϋπόθεση βέβαια παραμένει η απόλυτη προστασία των περιοχών αυτών από οικολογικά ασύμβατες αλλαγές χρήσεων γης.
Επιπλέον, συνέπειες θα υπάρξουν και στην πανίδα της περιοχής, η οποία είχε ήδη υποστεί σοβαρό πλήγμα λόγω της έντονης πίεσης από την οικιστική επέκταση αλλά και των επαναλαμβανόμενων παλαιότερων πυρκαγιών. Στην ευρύτερη περιοχή που κάηκε έχει πρόσφατα καταγραφεί σημαντικός αριθμός ειδών πτηνών, ενώ πολλά από τα είδη αμφιβίων και ερπετών προστατεύονται είτε από την εθνική νομοθεσία ή από τη διεθνή σύμβαση της Βέρνης. Ανάμεσα στα απαραίτητα μέτρα που πρέπει άμεσα να ληφθούν, περιλαμβάνονται και οι αυστηρές ρυθμίσεις και περιορισμοί για τη θήρα σε ολόκληρο τον Νομό.
Περισσότερες πληροφορίες:
Κωνσταντίνος Λιαρίκος, Υπεύθυνος Περιβαλλοντικών Προγραμμάτων WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, c.liarikos@wwf.gr.
Ιάσονας Κάντας, Συνεργάτης Επικοινωνίας για Θέματα Τύπου WWF Ελλάς, τηλ: 210 33 14 893, i.kantas@wwf.gr.
Σημειώσεις:
Όλες οι εργασίες που απαιτήθηκαν για την προετοιμασία αυτής της αναφοράς εντάσσονται στο πρόγραμμα «Το Μέλλον των Δασών», το οποίο ξεκίνησε το 2008 και περιέχει σειρά δράσεων για την αναβάθμιση της δασοπροστασίας στη χώρα, την αποκατάσταση πυρόπληκτων περιοχών, την ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών. Το πρόγραμμα αυτό συγχρηματοδοτείται από τα κοινωφελή ιδρύματα Ι.Σ. Λάτση, Α.Γ. Λεβέντη, Μποδοσάκη καθώς και με την υποστήριξη ιδιωτών.
Μπορείτε να βρείτε την πλήρη αποτίμηση του WWF Ελλάς («Πυρκαγιά Β.Α. Αττικής, Αύγουστος 2009 - Αλλαγές στην κάλυψη γης του Νομού & οικολογικός απολογισμός της φωτιάς»), εδώ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Το Μέλλον των Δασών», το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης της Σχολής Δασολογίας του ΑΠΘ, υλοποιεί μια δράση για την αποτύπωση των χρήσεων γης ολόκληρης της χώρας και την εξέλιξή τους κατά την εικοσαετία 1987-2007. Η αποτύπωση γίνεται μέσω δορυφορικών εικόνων μέσης ευκρίνειας (LANDSAT), συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών και επιτόπιων ελέγχων και αυτοψιών. Στη συγκεκριμένη αναφορά περιλαμβάνονται μόνο τα πορίσματα που αφορούν στη Β.Α. Αττική. Τα συνολικά αποτελέσματα αυτής της δράσης για όλη την χώρα θα παρουσιαστούν εντός του έτους.
Η αποτίμηση των επιπτώσεων της πυρκαγιάς έγινε με την χρήση των στοιχείων του δορυφόρου MODIS, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας EFFIS, και επιτόπιων καταγραφών σε όλες τις καμένες εκτάσεις. Αξιοποιήθηκαν σειρά δευτερογενών στοιχείων, περιβαλλοντικά δεδομένα από τη διαδικτυακή βάση ΟΙΚΟΣΚΟΠΙΟ και χαρτογραφικά δεδομένα της ΓΥΣ.
Διατίθεται πλούσιο χαρτογραφικό/φωτογραφικό υλικό, σε υψηλή ανάλυση. Για τη διάθεσή του, επικοινωνήστε με τον Ιάσονα Κάντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου